Sól kuchenna w diecie PKU – co mówią eksperci?

Sól, którą na co dzień spożywamy to tzw. chlorek sodu. W tym połączeniu pierwiastki te występują w niejednakowych ilościach: sód stanowi około 40%, natomiast chlor 60%. Te dwa składniki mineralne wpływają na utrzymywanie równowagi kwasowo-zasadowej oraz regulują gospodarkę wodną organizmu. Dlaczego więc dietetycy nieustannie ostrzegają przed nadmiernym spożyciem soli?

Czy sól jest odradzana w diecie PKU?

Pacjenci z PKU są zagrożeni występowaniem powikłań związanych z nadmierną konsumpcją soli. Nadmiar soli w diecie PKU może mieć niekorzystne skutki, takie jak:

• zwiększona podaż sodu w diecie powoduje zwiększenie wydalania wapnia z moczem, co może prowadzić do powstania kamieni nerkowych,
• nadmierne spożycie chlorku sodowego prowadzi do wzrostu stężenia sodu (> 145 mmol/l) w osoczu, a to prowadzić do hipernatremii, która najpierw objawia się nerwowością, zaburzeniami orientacji, gorączką, wzmożonym napięciem mięśni szkieletowych, a w konsekwencji może przyczynić się do wystąpienia drgawek i śpiączki,
• długotrwałe spożycie dużej ilości soli jest czynnikiem ryzyka choroby nadciśnieniowej,
• może być również związane z występowaniem udarów mózgu,
• wysoka zawartość soli w diecie może prowadzić także do wzrostu ryzyka rozwoju raka żołądka, ponieważ sól może uszkadzać błonę śluzową żołądka i powodować karcinogenezę.

Lepiej nie dosolić niż przesolić

Jak podają naukowcy, istnieje niewielkie prawdopodobieństwo niedoboru sodu i chloru w organizmie. Może to nastąpić jedynie na skutek:

• silnego pocenia się,
• nieprawidłowego funkcjonowania nerek,
• zaburzeń ze strony przewodu pokarmowego, np.: wymiotów czy biegunki.

Należy pamiętać, że sól, którą spożywamy to nie tylko ta ilość, którą dodajemy do potraw, ale również taka, która naturalnie znajduje się w produktach oraz sól dodawana w procesie przetwórczym. Jak podają badania, w ostatnim dziesięcioleciu spożycie soli kuchennej w polskich gospodarstwach było prawie 2,5 razy wyższe od zaleceń Światowej Organizacji Zdrowia (WHO).

Sól – lekceważone niebezpieczeństwo w diecie PKU

Dlaczego osoby na diecie PKU szczególnie narażone są na złe skutki spożywania soli? Wbrew pozorom, prozdrowotne menu dedykowane osobom chorym na fenyloketonurię może zawierać spore dawki soli. Jej bardzo duże ilości znajdują się w żywności niskobiałkowej, dedykowanej osobom na diecie PKU. Znak ,,PKU’’ przy nazwie produktu nie zawsze jest gwarancją zdrowego wyboru.

Chorzy na fenyloketonurię przyjmują sól w diecie PKU pod postacią:

• różnego rodzaju niskobiałkowych płatków zbożowych,
• pieczywa niskobiałkowego,  
• gotowych sosów niskobiałkowych,
• kostek bulionowych,
• przypraw typu Vegeta
• gotowych garmażeryjnych dań PKU,
• konserw PKU,
• parówek PKU,
• serów żółtych PKU,
• w przekąskach typu paluszki, krakersy, chipsy PKU.

Przeczytaj również Leczenie fenyloketonurii - zaburzeń przemiany fanyloalaniny

4 pomocne triki, które pomogą ograniczyć ilość soli w diecie PKU

1. Spróbuj ograniczyć ilość soli przez dwa tygodnie. Na początku dania będą wydawały się bez smaku, jednak po pewnym czasie organizm się przyzwyczai i zaczniesz odczuwać nawet najmniejszą ilość soli w produktach.
2. Stosuj zamienniki soli kuchennej (np. sól sodowo-potasową). Jej substytutem mogą być zioła,  takie jak np. tymianek, czosnek, majeranek, imbir, cynamon, estragon, papryka słodka, gałka muszkatołowa czy zioła prowansalskie. Komponowanie własnych mieszanek przyprawowych ułatwi ograniczenie stosowania, a co za tym idzie, spożywania soli.
3. Czytaj etykiety na produktach. Obniżenie ilości soli w codziennym jadłospisie warto rozpocząć już podczas zakupów żywności. Pamiętaj, że produkty dedykowane osobom na diecie PKU, zwłaszcza te niskobiałkowe, mogą zawierać duże ilości soli. Nawet spośród żywności oznaczonej znaczkiem PKU wybieraj świadomie i eliminuj produkty, które mają sól na wysokiej pozycji w swoim składzie.
4. Zrezygnuj z produktów instant, nawet tych dedykowanych osobom chorym na fenyloketonurię. Postaw na domową kuchnię i sprawdzone dania, w których samodzielnie kontrolujesz ilość dodanej soli.